Süni intellekt deyəndə bir çoxumuzun ağlına ya robotlar, ya da ChatGPT gəlir. Amma məsələ bundan daha dərindir və eyni zamanda, daha sadədir.
Süni intellekt (AI) — kompüterlərin insan kimi “düşünməsi”, qərar verməsi, öyrənməsi və bəzən bizdən daha ağıllı davranmasıdır. Artıq bu texnologiya sadəcə elmi-fantastik filmlərin mövzusu deyil. Gündəlik həyatımızın içinə qədər gəlib çıxıb.
Telefonundakı səsli köməkçi, yazdığın e-maildəki yazı səhvlərini düzəldən sistem, Instagramda qarşılaşdığın tövsiyələr – bunların hamısı süni intellektin sakit, amma güclü izləridir.
AI necə işləyir? – Sadə dillə
Texniki terminlərlə səni yormayım. Gəlin bir nümunə ilə baxaq:
Təsəvvür et, sən hər gün səhər eyni kafedə eyni qəhvəni alırsan. Bir müddət sonra kafenin satıcısı bunu yadında saxlayır və səni görən kimi “həmişəki kimi?” deyə soruşur. Bax süni intellekt də belədir — nümunələri yadda saxlayır, öyrənir və sonrakı addımı proqnozlaşdırır.
Bu sistemlər minlərlə belə nümunəni saniyələr içində işləyib nəticə verir. Səni tanıyır, vərdişlərini oxuyur və ehtiyaclarını qabaqlayır. Əgər sənə “AI sanki məni məndən yaxşı tanıyır” kimi gəlirsə, düz hiss edirsən.
Ən məşhur süni intellekt alətləri və onlar nə işə yarayır?
Süni intellekt təkcə texniki işlər üçün deyil. Yazı yazmaq, dizayn yaratmaq, video hazırlamaq, səhv düzəltmək, hətta sadəcə fikir almaq üçün belə AI köməkçin ola bilər.
☕ ChatGPT
Bəzən beynin dolur, bir fikri ifadə edə bilmirsən. Elə o an ChatGPT-yə bir cümlə yazırsan və sənə paragraf-paragraf cavab gəlir. Məqalə, sosial media mətni, hətta romantik mesaj belə yazdıranlar var!
✍️ Grammarly
İngilis dilində yazarkən şübhəyə düşürsən? “Bu cümlə düzgün oldu?” – Grammarly səni həm qrammatik, həm də stil baxımından xilas edir. Sanki cibindəki şəxsi redaktor.
🎨 Midjourney / DALL·E
Təsəvvür et deyirsən: “Bir meşədə gün doğumu, buludların arasında pələng uzanıb”. Yazırsan və 10 saniyə sonra qarşında şəkil var. Möhtəşəmdir.
🔍 Google Bard / Gemini
Sual verirsən, cavab alırsan. Amma fərqi ondadır ki, bu sistem Google-un məlumat bazası ilə gücləndirilib. Yəni həm məlumatlı, həm də tez cavab verir.
📸 Canva AI
Dizayner deyilsən? Problem deyil. Canva sənə avtomatik slayd, post, vizit kartı düzəldir. Sadəcə nə istədiyini de, gerisini AI hal edir.
🎞️ Pictory.ai
“Yazımı videoya çevirim” deyirsənsə, Pictory sənlikdir. Bir bloqu yüklə, o sənin əvəzinə video hazırlasın. Youtube, TikTok, hər yerə uyğun.
🧠 Notion AI
Planlarını, ideyalarını, gündəlik işlərini yazmaqdan bezmisənsə, Notion AI sənə yazır, qısaldır, redaktə edir. Ofisdəki ideal həmkar kimidir — söz dinləyən və şikayət etməyən.
📢 Copy.ai / Jasper.ai
Reklam mətnləri, məhsul açıqlamaları, kampaniya başlıqları… Əllə yazmaq çox vaxt aparır. Bu alətlər sənə saniyələr içində 10 fərqli variant verir.
Süni intellektin həyatımıza təsiri – öz gözümüzlə baxaq
Səhər işə gecikirsən – naviqator AI səni tıxac olmayan yolla aparır.
Online alış-veriş edirsən – AI sənə “bunu da bəyəndin” deyir.
Yeni mahnı axtarırsan – Spotify sənə uyğun playlist düzəldir.
Səni izləyir demək istəmirəm, amma… izləyir 😄
Əgər bu alətləri ağıllı istifadə etsək, vaxtımıza qənaət etmiş, daha məhsuldar olmuş olarıq. Amma süni intellektə tam təslim olmaq da olmaz – nə qədər ağıllı olsa da, sonda bir kod parçasıdır.
Süni intellekt artıq gələcək deyil. O indiki zamandır. Özünü geridə qoymamaq üçün bu texnologiyanı öyrənməli və gündəlik işlərinə necə inteqrasiya edəcəyini bilməlisən.
